Sang chấn tâm lý là gì? Nguyên nhân và cách hồi phục hiệu quả

Tuyết Tính
17 tháng 10 2021

Sang chấn tâm lý không còn là căn bệnh xa lạ gì trong xã hội hiện nay. Nhưng cũng có nhiều người có những định nghĩa chưa đúng về căn bệnh này cũng như một chưa biết một số nguyên nhân chính dẫn đến bị bệnh. Trong bài viết hôm nay, chúng tôi sẽ giúp bạn hiểu hơn về bệnh “sang chấn tâm lý, nguyên nhân và độ nguy hiểm của bệnh”. Đầu tiên hãy cùng tìm hiểu về căn bệnh này trước đã nhé.

sang chấn tâm lý

Sang chấn tâm lý là gì?

Sang chấn tâm lý được tạo nên bởi những sự kiện cực kỳ căng thẳng, khó khăn làm mất đi cảm giác an toàn. Những sự kiện khiến bạn cảm thấy bất lực trong chính thế giới mình đang sống, điều này thường liên quan đến các mối đe dọa đến tính mạng và sự an toàn. 

Trong nhiều tình huống nó khiến bạn cảm thấy bị cô lập dẫn đến những chấn thương và tổn hại nặng về mặt thể chất và tâm lý. Bạn càng cảm thấy sợ hãi, bất lực thì sẽ dễ bị chấn thương về mặt tâm lý nhiều hơn.

Nguyên nhân dẫn đến bệnh sang chấn tâm lý

Một số sự kiện gây sang chấn tâm lý

Một số nguyên nhân chính dẫn đến bệnh sang chấn tâm lý chẳng hạn như:

  • Sự kiện nghiêm trọng xảy ra bất ngờ mà không hề báo trước
  • Bị tấn công bạo lực mà không thể ngăn chặn
  • Sự kiện xảy tới liên tục và thường xuyên ( Bạo hành trẻ em )
  • Sự kiện nào đó nặng nề xảy ra trong thời thơ ấu.

Ngoài ra, một số tác động bên ngoài có thể dẫn đến bệnh sang chấn tâm lý như:

  • Thiên tai, hỏa hoạn, động đất, lốc xoáy và bão,
  • Bạo lực giữa các cá nhân như hãm hiếp, lạm dụng trẻ em hoặc có người thân hoặc bạn bè tự tử
  • Gặp tai nạn, chấn thương nghiêm trọng.
  • Hành vị bạo lực như cướp, chiến tranh, khủng bố

Rối loạn căng thẳng

Phần lớn các chấn thương tâm lý sẽ bắt nguồn từ việc căng thẳng. Khi con người gặp phải căng thẳng trong một thời gian dài, sẽ làm tăng nguy cơ về sức khỏe tâm thần và rối loạn tâm thần kém, cũng có thể quy cho việc do cơ thể tiết ra glucocorticoid trong một thời gian dài. Việc tiếp tục kéo dài như vậy sẽ gây ra rối loạn chức  năng sinh lý như ức chế hệ thống miễn dịch và tăng huyết áp.

Ngoài ra, nếu bạn chịu căng thẳng, mệt mỏi trong thời gian dài cũng sẽ có khả năng dẫn đến bị  sang chấn tâm lý. Một số nguyên nhân có thể kể tới như:

  • Bạn sống ở một nơi đầy rẫy tội phạm, phải chịu những áp lực rồi việc đe dọa về mặt tính mạng
  • Bản thân phải trải qua nhiều sự việc đau thương
  • Trải qua những cuộc phẫu thuật (trong 3 năm đầu đời)
  • Cái chết đột ngột của người thân thiết.
  • Sự tan vỡ trong một mối quan hệ hay bị sỉ nhục một cách tàn nhẫn…

nguyên nhân gây sang chấn tâm lý

Triệu chứng của bệnh sang chấn tâm lý

Trong một số trường hợp, con người phải trải qua các phản ứng mạnh mẽ về mặt thể chất hoặc cảm xúc trong một sự kiện đau thương. Hầu hết mọi người sẽ nhận thấy rằng cảm xúc của họ tiêu tan trong vài ngày hoặc vài tuần. Tuy nhiên, đối với một số cá nhân, các triệu chứng sang chấn tâm lý có thể sẽ trở nên nghiêm trọng và kéo dài hơn.

Đây được xem là kết quả của bản chất về sự chấn thương, sự hỗ trợ về mặt cảm xúc, các yếu tố gây nên căng thẳng trong quá khứ và hiện tại, các loại tính cách và cơ chế đối phó có sẵn. Dưới đây sẽ là một số triệu chứng phổ biến nhất của chấn thương tâm lý như:

Biểu hiện về nhận thức

  • Ác mộng
  • Hình ảnh trực quan của sự kiện
  • Mất trí nhớ và giảm khả năng tập trung
  • Mất phương hướng
  • Sự nhầm lẫn
  • Tâm trạng lâng lâng

Biểu hiện về hành vi

  • Tránh các hoạt động hoặc địa điểm kích hoạt ký ức về sự kiện
  • Cách ly và thu mình lại với xã hội
  • Thiếu hứng thú với các hoạt động thú vị trước đây

Biểu hiện vật lý

  • Dễ dàng giật mình
  • Mệt mỏi và kiệt sức
  • Nhịp tim nhanh
  • Sự tức giận
  • Mất ngủ
  • Mô hình cơ bắp mãn tính
  • Rối loạn chức năng tình dục
  • Thay đổi kiểu ngủ và ăn
  • Khiếu nại mơ hồ của đau nhức khắp cơ thể
  • Cảnh giác cao độ; luôn luôn cảnh giác về những nguy cơ tiềm ẩn

Biểu hiện về tâm lý

  • Nỗi sợ hãi tràn ngập
  • Hành vi ám ảnh và cưỡng chế
  • Sự tách rời khỏi người khác và cảm xúc
  • Làm tê liệt cảm xúc
  • Phiền muộn
  • Cảm giác tội lỗi – đặc biệt nếu một người sống trong khi những người khác bị diệt vong
  • Xấu hổ
  • Sốc cảm xúc
  • Không tin
  • Cáu gắt
  • Sự phẫn nộ
  • Sự lo ngại

biểu hiện sang chấn tâm lý

Muốn biết bạn có bị sang trấn tâm lý không? Làm bài test tại đây

Một số gợi ý giúp hồi phục sang chấn tâm lý

Để có thể chăm sóc bản thân và giúp bản thân có thể phục hồi được sang chấn tâm lý một cách dễ dàng bạn có thể tham khảo một số gợi ý dưới đây nhé:

  • Hãy thừa nhận việc bản thân mình từng trải một sự kiện, sự việc hay tình huống gây sang chấn và cho phép bản thân trải nghiệm một số phản ứng đối với tình huống đó.
  • Hãy giữ cho bản thân bình tĩnh, tránh tức giận bản thân vì mình đã lo lắng hay đau đớn.
  • Tự nhắc nhở bản thân rằng cũng có rất nhiều người phải trải qua những sự kiện đau khổ.
  • Cần suy nghĩ tích cực về việc mỗi người sẽ có những phản ứng khác nhau và bạn có thể ứng phó tốt và vượt qua nó.
  • Tránh lạm dụng rượu hay các loại ma túy để ứng phó tạm thời.
  • Hãy chia sẻ những gì mà bạn phải trải qua với những người thân, bạn bè hay người đáng tin cậy để họ giúp đỡ và đưa ra cho bạn những góc nhìn tổng quan, lời tư vấn tích cực hơn.
  • Cố gắng duy trì cuộc sống, sinh hoạt thường ngày, giữ cho mình luôn bận và làm cho các hoạt động hàng ngày của mình có kế hoạch hơn.
  • Cố gắng tránh né ác địa điểm hay hoạt động không mang đến sự tích cực hoặc không cần thiết.
  • Hãy nghỉ ngơi nếu cảm thấy mệt mỏi và nhớ rằng vận động nhẹ nhàng các bài tập như yoga, thiền, đi bộ cũng rất quan trọng giúp cơ thể thư giãn.
  • Hãy dành chút thời gian để thư giãn như đọc sách, nghe nhạc, tham gia các hoạt động bạn thích để giúp cơ thể và hệ thần kinh lắng dịu.

Để được điều trị hiệu quả bạn cần được tư vấn từ các chuyên gia/bác sĩ tâm lý. Cần tuân thủ theo liệu trình điều trị và sự chỉ dẫn của bác sĩ để điều trị sang chấn tâm lý hiệu quả hơn. Quan trọng cần phải tâm sự và chia sẻ những gì mình đã gặp và từng trải qua để giúp bác sĩ nắm bắt bệnh tình chính xác hơn.

Về tác giả

author
Tuyết Tính

Chuyên gia tâm lý Lê Thị Tình Tuyết tốt nghiệp Khoa Tâm lý ĐH KHXH & NV, ĐH Quốc gia Hà Nội. Có trên 10 năm kinh nghiệm trong lĩnh vực tư vấn/ tham vấn về tâm lý và đào tạo kỹ năng mềm cho cá nhân và doanh nghiệp, tổ chức.

Bài viết liên quan

17 tháng 04, 2022
Rối Loạn Dạng Cơ Thể (BDD) Là Gì? Triệu Chứng Và Cách Điều Trị
19 tháng 03, 2022
Phân Biệt Sự Khác Nhau Giữa Chuyên Gia Tâm Lý và Bác Sĩ Tâm Thần
Bệnh tâm lý phổ biến
tc

Trầm cảm

rlla

Rối loạn lo âu

aacc

Ám ảnh cưỡng chế

sctl

Sang chấn tâm lý

Đăng kí để nhận thông báo về những bài viết mới nhất

Đặt lịch khám, tư vấn tâm lý

Đăng ký thành công

Bạn đã đăng kí đặt lịch khám / tư vấn thành công.

Bacsitamly sẽ hỗ trợ bạn đặt lịch sớm nhất có thể

ĐỒNG Ý