Rối loạn nhân cách ranh giới (BPD): Nguyên nhân và dấu hiệu cần biết

Nguyệt Hoàng
23 tháng 12 2021

Trong quá trình trưởng thành và phát triển gắn với sự hình thành cảm xúc và nhận thức của cá nhân, có những cá nhân có những mô hình tâm lý được xem là lệch chuẩn văn hóa là nó ảnh hưởng tiêu cực đến các mối quan hệ lâu dài của họ. Người ta gọi là triệu chứng của bệnh rối loạn nhân cách. 

Rối loạn nhân cách cũng được chia ra thành nhiều loại rối loạn khác nhau, tùy thuộc vào biểu hiện của chúng. Một trong số đó là rối loạn nhân cách ranh giới (BPD), để tìm hiểu sâu hơn về loại bệnh này, chúng ta cùng đọc bài viết dưới đây nhé.

Rối loạn nhân cách ranh giới (BPD) là gì?

Rối loạn nhân cách được chia làm 3 loại chính dựa trên cấp độ nghiêm trọng của bệnh. Nhóm A là những người có mô hình rối loạn nhân cách xếp vào kiểu cá biệt, lập di hoặc vô cảm. Nhóm B là nhóm có kịch tính, cảm xúc bất ổn. Nhóm C là kiểu gắn với lo âu thái quá. Rối loạn nhân cách ranh giới (BPD) là một loại rối loạn nhân cách có tính kịch tính và cảm xúc bất ổn. 

rối loạn nhân cách ranh giới

Ngoài ra, cùng với nhóm B, còn có một số loại rối loạn nhân cách khác bao gồm: rối loạn nhân cách chống đối xã hội, rối loạn nhân cách kịch tính, rối loạn nhân cách ái kỷ. Tùy vào tính chất ảnh hưởng của biểu hiện rối loạn cảm xúc kịch tính, mà người ta phân nó ra thành các nhóm bệnh như vậy. Cấp độ rối loạn cao nhất sẽ thể hiện tính chống đối xã hội, cấp độ thấp hơn là rối loạn ái kỷ. 

Trong đó, rối loạn nhân cách ranh giới (BPD) được xem là người có trạng thái cảm xúc cực đoan với các mối quan hệ cá nhân, đặc biệt là với những người thân của mình. Biểu hiện rõ nét nhất của nhóm người mắc bệnh này là họ sợ bị cô đơn, sợ bị bỏ rơi và dễ dàng tức giận với người mà họ cho là đang bỏ rơi họ.

Họ cũng có xu hướng thay đổi quan điểm và cảm xúc đột ngột với những người mà họ cho là đang có quan hệ cảm xúc với mình. Nhưng thông thường trạng thái đó không kéo dài quá lâu, nhiều nhất là vài ba ngày.

Đa số họ có biểu hiện trạng thái cảm xúc tức giận đó trong một vài giờ, nhưng sau khi nguôi cơn giận thì họ có cảm giác rất xấu hổ về hành vi tức giận đó của mình.

Các biểu hiện của bệnh rối loạn nhân cách ranh giới

Sợ hãi bị bỏ rơi một cách cực đoan

Những người bị rối loạn nhân cách ranh giới họ sẽ có biểu hiện sợ hãi khi bị bỏ rơi một cách cực đoan. Ngay cả khi mối quan hệ thân thiết của họ đang diễn ra một cách bình thường nhưng nếu họ cảm nhận người kia thiếu hụt sự quan tâm tới mình, họ cũng sẽ có phản ứng thái quá.

Ngay cả khi lý do của bên kia có là gì đi chăng nữa. Tâm lý sợ hãi cực đoan này sẽ nhanh chóng ảnh hưởng tiêu cực đến diễn biến cảm xúc của người bị rối loạn nhân cách ranh giới. 

rối loạn nhân cách ranh giới

Diễn biến cảm xúc có xu hướng bị tiêu cực mạnh

Những người bị rối loạn nhân cách ranh giới (BPD) họ có xu hướng bị rối loạn chiều hướng cảm xúc. Khi mới yêu họ rất dễ yêu say đắm nhưng sau đó lại dễ bị cảm xúc tiêu cực chi phối.và bị rơi vào trạng thái tuyệt vọng, đau khổ. Cảm xúc đó của họ sẽ khiến người khác ngạc nhiên và không kịp thấu hiểu. 

Thay đổi ý thức về bản thân liên tục

Rối loạn cảm xúc này cũng ảnh hưởng và liên quan chặt chẽ đến mô thức ý thức về cá nhân. Người rối loạn nhân cách ranh giới có trạng thái chuyển biến từ tự ti sang tự tin về bản thân một cách nhanh chóng. Chính họ cũng không hề kiểm soát được điều đó. Có thể vài phút trước họ còn rất lạc quan vào chính mình nhưng sau đó, cảm xúc của họ bị tuyệt vọng và  bi quan vào bản thân. 

Hành vi bốc đồng, có xu hướng làm tổn hại chính mình

Cảm giác tuyệt vọng về cảm xúc sẽ dẫn người bị rối loạn nhân cách ranh giới (BPD) nhanh chóng có biểu hiện hành vi bốc đồng. Hoặc thậm chí nếu quá tuyệt vọng, họ có xu hướng làm tổn hại chính mình, tìm kiếm những giải pháp giải tỏa cảm xúc tiêu cực như uống rượu say, lái xe nhanh, lạm dụng chất kích thích.

Cảm giác trống rỗng kéo dài, nghi ngờ hoặc xa rời thực tế

Cảm giác chìm sâu vào tuyệt vọng sẽ khiến người bị rối loạn nhân cách ranh giới có cảm giác bị trống rỗng kéo dài. Họ sẽ muốn nghi ngờ hoặc xa rời thực tế. Họ muốn dựng lên màng chắn cách biệt bản thân với thế giới xung quanh nhiều hơn hoặc lao vào những trò chơi tiêu khiển ở thế giới ảo. Nếu tâm trạng này không được giải quyết một cách triệt để, lâu dần họ dễ bị rơi vào cực đoan và có tư tưởng đến việc tự sát. 

Nguyên nhân rối loạn nhân cách ranh giới (BPD)

Di truyền học

Theo các nghiên cứu của các bác sĩ tâm lý, họ cho rằng yếu tố di truyền học có thể là nguyên nhân gây ra biểu hiện bệnh. Mặc dù không phải người con nào của người bị bệnh này cũng sẽ bị mắc. Nhưng những người bị mắc chứng bệnh này có thể sẽ tìm thấy mối liên hệ về bệnh với người thân của họ. 

nguyên nhân rối loạn nhân cách ranh giới

Bất thường não bộ

Bất thường về não bộ muốn ám chỉ người đó từng bị tổn thương đến khu vực não điều khiển cảm xúc. Cơ chế sản sinh serotonin, một loại hormone được xem là liên quan đến việc điều tiết cảm xúc ở người bệnh bị rối loạn trạng thái cảm xúc.

Tuổi thơ dữ dội

Một trong những nguyên nhân phổ biến và được xem là quan trọng nhất tới những bệnh nhân bị rối loạn nhân cách ranh giới là họ có tuổi thơ dữ dội. Họ gặp các ký ức tiêu cực với người nuôi dưỡng trong quá khứ như vấn đề bị bỏ rơi, bị đối xử lạnh nhạt hoặc bị lạm dụng thể chất hoặc tình dục. Những yếu tố này ảnh hưởng sâu sắc đến tâm lý và gây ra các phản ứng tiêu cực khó phục hồi. 

Điều trị chứng rối loạn nhân cách ranh giới ra sao?

Điều trị bằng tâm lý trị liệu

Điều trị trực tiếp với người có mối quan hệ cảm xúc gần gũi với người bệnh. Để điều trị chứng bệnh này cho người bị rối loạn nhân cách ranh giới cần một giải pháp tâm lý lâu dài và liên tục. Và chỉ có hiệu quả hơn nếu người điều trị bệnh cho họ là đối tượng quan hệ cảm xúc với người bệnh. Người chăm sóc cần kiên nhẫn với người bệnh. Người bệnh bị bỏ rơi sẽ gặp tình trạng căng thẳng về lâu dài.

Bản thân người bị rối loạn nhân cách hành vi cần nhận thức lại về yếu tố tâm lý của mình và cố gắng học cách thích ứng dần dần. Có thể cho họ quan sát trực tiếp hình ảnh hoặc trạng thái của người ho có quan hệ cảm xúc. Từ đó họ dần dần có niềm tin hơn và có  cảm giác tích cực hơn vào người kia.

Điều trị trực tiếp với chuyên gia tâm lý

Các chuyên gia tâm lý là những người có kiến thức tâm lý thực hành tốt để có thể dẫn dắt tâm lý của người bệnh về lại trạng thái bình thường. Việc điều trị bằng cách trò chuyện 1:1 với các chuyên gia tâm lý sẽ khiến bệnh nhân cảm thấy an tâm, dễ mở lòng hơn. Họ tập trung hơn được vào yếu tố tâm lý mà họ đang có.

Chuyên gia tâm lý cũng có cách thức giúp người bệnh có thể nhận rõ trạng thái tâm lý họ đang mắc phải và giúp người bệnh có thể điều chỉnh lại tâm lý một cách thăng bằng hơn. 

Điều trị gián tiếp qua trò chuyện nhóm

Bên cạnh đó, việc trò chuyện thường xuyên với các chuyên gia tâm lý một cách đơn lẻ hoặc các cuộc trò chuyện nhóm sẽ giúp người bị chứng rối loạn nhân cách ranh giới có thể điều tiết và cải thiện cảm xúc của mình một cách tích cực hơn.

Điều trị rối loạn nhân cách ranh giới bằng thuốc

Đối với những trường hợp bệnh nhân bị nặng, các bác sĩ tâm lý sẽ kê đơn để khống chế tình trạng mất thăng bằng về cảm xúc cho bệnh nhân. Các loại thuốc thường được các bác sĩ kê đơn cho bệnh nhân bao gồm các loại thuốc thần kinh giúp an thần. Ngoài ra còn một số loại thuốc chỉnh khí sắc hoặc thuốc kích thích.

Tuy nhiên, bạn không được tự ý mua và sử dụng vì nó có thể có các tác dụng phụ. Việc điều trị bằng thuốc phải có đơn của bác sĩ. Nếu bạn có người thân bị các triệu chứng như vậy, bạn nên khuyên họ tìm đến các giải pháp điều trị tâm lý tích cực bằng cách tìm gặp các chuyên gia và bác sĩ tâm lý để được điều trị phù hợp.

==> Xem thêm: Rối loạn đa nhân cách – Nguyên nhân và phương pháp điều trị hiệu quả

Về tác giả

author
Nguyệt Hoàng

Nguyệt hiện là Thạc Sĩ ngành tâm lý tại trường Khoa Học Xã Hội & Nhân Văn. Nguyệt đã thực hiện rất nhiều nghiên cứu cũng như tìm hiểu sâu về các bệnh tâm lý, tâm lý hành vi,...

Bài viết liên quan

17 tháng 04, 2022
Rối Loạn Dạng Cơ Thể (BDD) Là Gì? Triệu Chứng Và Cách Điều Trị
19 tháng 03, 2022
Phân Biệt Sự Khác Nhau Giữa Chuyên Gia Tâm Lý và Bác Sĩ Tâm Thần
Bệnh tâm lý phổ biến
tc

Trầm cảm

rlla

Rối loạn lo âu

aacc

Ám ảnh cưỡng chế

sctl

Sang chấn tâm lý

Đăng kí để nhận thông báo về những bài viết mới nhất

Đặt lịch khám, tư vấn tâm lý

Đăng ký thành công

Bạn đã đăng kí đặt lịch khám / tư vấn thành công.

Bacsitamly sẽ hỗ trợ bạn đặt lịch sớm nhất có thể

ĐỒNG Ý
1900 1246 Bản đồ
Liên hệ Zalo Hellodoctors.vn