Nguyệt Hoàng
Nguyệt hiện là Thạc Sĩ ngành tâm lý tại trường Khoa Học Xã Hội & Nhân Văn. Nguyệt đã thực hiện rất nhiều nghiên cứu cũng như tìm hiểu sâu về các bệnh tâm lý, tâm lý hành vi,...
Với sự phát triển nhanh chóng của công nghệ thông tin, các mạng xã hội xuất hiện ngày càng nhiều với mục đích liên kết mọi người ở khắp nơi trên thế giới lại gần nhau hơn thông qua internet.
Tuy nhiên, việc sử dụng mạng xã hội không chỉ đem lại lợi ích mà còn tồn tại một số tác hại nếu sử dụng quá nhiều, phụ thuộc quá mức vào các nền tảng mạng. Cụ thể, hãy cùng chúng tôi tìm hiểu ngay về những lợi ích và tác hại của mạng xã hội đến sức khỏe tinh thần của mỗi cá nhân ngay dưới đây!
Trong cuộc sống, con người chính là một sinh vật của xã hội. Do đó, việc liên kết để chia sẻ, trao đổi, phát triển tạo nên các mối quan hệ liên cá nhân là điều vô cùng cần thiết. Thậm chí, sức mạnh của mạng xã hội hiện nay là vô cùng lớn, có những tác động tiêu cực và tích cực đến con người.
Do đó, ngoài việc kết nối trên mạng xã hội, chúng ta cũng cần biết cách cân bằng để không bị phụ thuộc quá mức vào các trang mạng, tách biệt hoàn toàn khỏi xã hội thật, nơi mà chúng ta đang thật sự tồn tại, gặp mặt trực tiếp những người xung quanh.
Để giúp bạn đọc hiểu rõ hơn về những tác động của mạng xã hội đến cuộc sống của con người. Trước hết, hãy cùng chúng tôi tìm hiểu về những tác động tích cực của nền tảng mạng xã hội ngay dưới đây!
Mặc dù biết rằng bên cạnh những ưu điểm nổi bật, tác hại của mạng xã hội cũng khiến chúng ta phải đối mặt với nhiều thách thức. Tuy nhiên, chúng ta vẫn muốn kết nối vào mạng xã hội hoặc thậm chí là truy cập vào mạng không kể ngày đêm, vô tình trở thành “nô lệ của điện thoại” mà không hề hay biết.
Thực ra, lý do nhiều người yêu thích mạng xã hội và phụ thuộc vào mạng cũng vô cùng dễ hiểu. Thông thường, các nền tảng này đều được thiết kế với đa dạng các chức năng để thu hút được sự chú ý của bạn. Điều đó khiến bạn luôn nghĩ đến mạng xã hội để truy cập, đọc các thông tin, trao đổi với bạn bè. Nhìn chung, tâm lý của mỗi người chúng ta đều thích giải trí hơn là học và làm việc.
Việc sử dụng mạng xã hội nhiều có thể tác động đến trí não, cách bạn suy nghĩ và quan trọng hơn là muốn tâm lý cần được truy cập để giải tỏa sự căng thẳng, đây được gọi là hiện tượng “nghiện mạng xã hội”.
Chẳng hạn, khi bạn đăng một bức ảnh trên facebook và nhận được lượt thích tăng cao, mọi người để lại bình luận với những lời khen thì cơ thể sẽ kích hoạt giải phóng dopamine trong não, giúp bạn hưng phấn và tiếp tục đăng thêm nhiều ảnh vào lần sau.
Từ đó khiến bạn phụ thuộc vào những tương tác trên mạng xã hội, số lượt thích tăng cao sẽ tạo nên sự thích thú, số lượt thích giảm đi sẽ khiến bạn lo lắng, tốn thời gian để tìm ra nguyên nhân dẫn đến sự thay đổi đó. Do đó, nếu lúc làm việc suy nghĩ quá nhiều về các chức năng giải trí trên mạng xã hội thì rất có thể chúng ta sẽ bị mất tập trung, giảm hiệu suất công việc, thậm chí là gây nên các vấn đề về giấc ngủ.
Hiểu được mức độ cấp thiết từ những tác hại của mạng xã hội đến sức khỏe tinh thần của con người. Các chuyên gia đã tiến hành tìm hiểu và phát hiện được mối liên hệ chặt chẽ giữa các phương tiện truyền thông đại chúng đến trạng thái tâm lý của con người.
Thậm chí những tác hại của mạng xã hội có thể là nguyên nhân làm tăng triệu chứng của trầm cảm, lo lắng hoặc tệ hại hơn là thúc đẩy hành vi tự tử. Cụ thể, những tác hại của mạng xã hội đến tâm lý có thể bao gồm:
Có bao giờ bạn lướt bảng tin trên mạng xã hội, nhìn thấy hình ảnh của mọi người đều xinh đẹp, tươi trẻ và nhìn lại bản thân cảm thấy mình thật tệ hại không? Thậm chì dù bạn biết những hình ảnh đó có thể đã được tác động qua chỉnh sửa nhưng vẫn cảm thấy tự ti, không cảm thấy an toàn với diện mạo hiện tại? Đó chính là một trong những tác hại của mạng xã hội phổ biến nhất hiện nay.
Qua mạng xã hội, mọi người bắt đầu thể hiện những mặt tích cực, những điểm nổi bật nhất của bản thân và tạo nên một con người hoàn hảo trên nền tảng này. Điều này có thể hình thành xu hướng sống ảo, không đúng với thực tế hoặc nghĩ mình thật sự hoàn hảo như vậy.
Những chia sẻ có phần nổi bật đó đôi khi sẽ là tác động tiêu cực, khiến một số người nhìn vào và cảm thấy bị tự ti, ghen tị hoặc không hài lòng với cuộc sống của bản thân. Thậm chí là cố gắng để có được cuộc sống đáng mơ ước đó bằng mọi giá.
FOMO là tên viết tắt của hội chứng tâm lý có tên là sợ bị bỏ lỡ, người đối mặt với vấn đề này thường phải truy cập vào mạng xã hội thường xuyên mỗi ngày, mỗi giờ vì lo sợ bỏ lỡ những thông tin quan trọng, lo sợ mọi người xung quanh có được niềm vui trên mạng trong thời điểm mình không truy cập.
Hội chứng tâm lý này khiến cá nhân đã bị phụ thuộc vào mạng xã hội lại bị phụ thuộc nhiều hơn. Thậm chí họ luôn nghĩ đến mạng xã hội, kiểm tra mạng xã hội vài phút một lần nên chắc chắn sẽ khiến bạn bị mất tập trung, làm việc không hiệu quả, ưu tiên tương tác trên mạng xã hội bà bỏ qua mối quan hệ ngoài đời thực.
Nhiều người thường cho rằng việc sử dụng mạng xã hội để chia sẻ, trao đổi sẽ làm giảm cảm giác cô đơn. Nhưng trên thực tế thì việc sử dụng mạng quá nhiều một ngày thường sẽ làm tăng sự cô đơn trong bạn. Vì bạn mải mê kết nối với những người ảo trên mạng, bỏ bê cuộc sống thật nên ở ngoài đời thực, bạn sẽ rất cô đơn vì không có bạn thân thật sự, không có đồng nghiệp thân thiết để chia sẻ, trò chuyện, đi chơi cùng nhau…
Một tác hại của mạng xã hội nữa đóng vai trò quan trọng chính là việc thúc đẩy triệu chứng của trầm cảm và lo âu xã hội. Chúng ta thường trao đổi với nhau trực tiếp, nhìn vào ánh mắt, đi ăn uống hoặc dành cho nhau những cái nắm tay, cái ôm để xoa dịu cảm giác căng thẳng. Đó là điều mà mạng xã hội ảo không thể đem đến cho bạn.
Vì vậy, khi bạn càng ưu tiên việc tương tác với các mối quan hệ ở trên mạng hơn mối quan hệ trực tiếp thì nguy cơ phát triển các vấn đề tâm lý như trầm cảm, lo âu, sợ xã hội sẽ ngày càng tăng cao vì các mối quan hệ đem đến sự an ủi đó đã vô hình bị bạn lãng quên.
Trong vài năm gần đây, tình trạng bắt nạt qua mạng xã hội đã trở nên đặc biệt phổ biến ở cả mạng xã hội Việt Nam và mạng xã hội nước ngoài. Các cơ quan quản lý thường gặp rất nhiều khó khăn trong việc trao đổi, chia sẻ trên mạng xã hội.
Đôi lúc, có những sự kiện dù rất nhỏ về một hành vi nào đó nhưng lại bị thổi phồng lên, khiến mọi người nhìn nhận sai thực tế và bắt đầu sử dụng lời lẽ thiếu văn minh để mắng chửi nhân vật chính. Đó chính là bằng chứng thực tế nhất về tình trạng bắt nạt trên mạng xã hội.
Hậu quả của việc bắt nạt qua mạng là rất khó để xác định. Có những cá nhân có thể vượt qua được cú sốc đó nhưng có những người khi lâm vào hoàn cảnh áp lực từ mạng quá lớn sẽ có hành vi tự làm hại bản thân, tự tử để giải quyết vấn đề hoặc để lại tổn thương tâm lý lớn, rất khó để chữa lành.
Để xác định bản thân có đang phụ thuộc và chịu tác hại của mạng xã hội hay không? Bạn có thể tham khảo những gợi ý về dấu hiệu xác định dưới đây:
Mặc dù những tác hại của mạng xã hội đến sức khỏe tinh thần có tồn tại và tạo ra những ảnh hưởng xấu đến chúng ta. Thế nhưng chúng ta cũng không thể phủ nhận rằng mạng xã hội đem đến cho xã hội nhiều giá trị, là nơi để kết nối con người với nhau khi làm việc cũng như chia sẻ những điều thú vị trong cuộc sống.
Vì vậy, nếu bạn đang đối mặt với vấn đề phụ thuộc quá mức vào mạng xã hội thì hãy thử tham khảo một số phương pháp “cai nghiện mạng xã hội” để cải thiện dần vấn đề của bản thân, biết sử dụng mạng xã hội đúng lúc, đúng chỗ nhé!
Hy vọng với những chia sẻ trong bài viết này, bạn đọc đã có thêm những kiến thức hữu ích liên quan đến tác động của mạng xã hội đến con người. Đặc biệt là hiểu được những tác hại của mạng xã hội đến sức khỏe tinh thần để biết cách phòng tránh, không biến mình trở thành “nô lệ của điện thoại” trọng thời điểm công nghệ số hiện nay.