Nguyệt Hoàng
Nguyệt hiện là Thạc Sĩ ngành tâm lý tại trường Khoa Học Xã Hội & Nhân Văn. Nguyệt đã thực hiện rất nhiều nghiên cứu cũng như tìm hiểu sâu về các bệnh tâm lý, tâm lý hành vi,...
Tâm lý của con người từ lâu đã được ví như một “vũ trụ bí ẩn” mà ở đó, con người không thể khám phá được hết những phản ứng, hành vi biểu hiện của cá nhân. Mặc dù các nhà nghiên cứu biết bộ não hoạt động như thế nào, các vùng khác nhau của não hoạt động ra sao đến chức năng vận động, cảm xúc và cả nhân cách của con người.
Tuy nhiên, vẫn có rất nhiều những điều bí ẩn chưa được khám phá trong tâm trí của con người. Cụ thể, hãy cùng chúng tôi tìm hiểu về các hội chứng tâm lý đặc biệt, cho đến nay vẫn là ẩn số chưa được các chuyên gia lý giải nhé!
Trong các hội chứng tâm lý đặc biệt, Ảo tưởng Cotard được biết đến là một hội chứng hiếm gặp với đặc trưng là những hoang tưởng con người về sự tồn tại của cá nhân họ với thế giới xung quanh.
Người mắc chứng Ảo tưởng Cotard thường có niềm tin sai lầm rằng bản thân hoặc những bộ phận trên cơ thể đã chết, không tồn tại hoặc thậm chí là đang thối rữa. Đa phần, chứng ảo tưởng Cotard thường gắn liền với những bệnh nhân trầm cảm nặng hoặc gặp một số rối loạn tâm thần.
Một trường hợp thực tế mắc hội chứng ảo tưởng Cotard đã tự tuyên bố rằng bản thân đã chết và bốc mùi như cá thối. Khi được nhập viện, cô ấy yêu cầu đưa vào nhà xác để ở cùng với những người đã chết khác mặc dù cô trong mặt những người xung quanh hoàn toàn bình thường, không hề có dấu hiệu của việc đã chết.
Hội chứng bàn tay người ngoài hành tinh có tên tiếng Anh đầy đủ là Alien Hand Syndrome, đây là một trong các hội chứng tâm lý đặc biệt với khả năng tác động vào não bộ, khiến người bệnh trải qua những cảm giác kinh hoàng khi không thể tự điều khiển bàn tay của mình.
Đây là một trong những hội chứng tâm lý khá hiếm gặp, tuy nhiên hầu hết mọi người khi mắc chứng bệnh này đều miêu tả rằng bàn tay của họ như có trí tuệ và luôn cố gắng làm điều khác hoàn toàn với suy nghĩ của cá nhân. Chúng ta có thể kể đến một số hành vi như cố gắng bóp cổ của chính bạn, cào xé hoặc làm rách quần áo trên người mà bản thân người bệnh không thể kiểm soát hành vi đó.
Hiện nay, các chuyên gia đã xác định rằng hội chứng kỳ lạ này thường xuất hiện chủ yếu ở những người mắc bệnh Alzheimer hoặc Creutzfeld-Jakob và những người đã từng thực hiện phẫu thuật tách hai bán cầu não.
Những người mắc hội chứng Stendhal thường gặp phải một số triệu chứng điển hình như lo lắng, hoảng sợ, ảo giác khi tiếp xúc với nghệ thuật, đặc biệt là nghệ thuật vô cùng đẹp mắt.
Điều này đồng nghĩa rằng trong trạng thái bình thường, những người mắc hội chứng Stendhal hoàn toàn không có bất cứ vấn đề gì. Tuy nhiên, chỉ khi tiếp xúc với nghệ thuật, đặc biệt là đến thăm các bảo tàng, triển lãm thì đều gặp trạng thái tinh thần không được ổn định nêu trên.
Cho đến nay, các nhà tâm lý đều chưa thể lý giải được lý do hình thành nên phản ứng mất bình tình, lo âu… của người bệnh khi đối mặt với nghệ thuật. Đồng thời, người ta cũng không thể khẳng định rằng đây là một căn bệnh tâm thần hợp pháp.
Bạn có thể hiểu đơn giản, chứng hoang tưởng hóa sói là một loạt những ảnh hưởng tác động đến não bộ của người bệnh, làm xuất hiện những ảo tưởng, ảo giác khiến người bệnh nghĩ rằng bản thân họ đã biến thành động vật hoặc đang trong quá trình biến thành động vật.
Các quan sát của bác sĩ trên người bệnh thực tế cho thấy, người mắc hoang tưởng hóa sói thường cảm giác họ giống như động vật hoặc cư xử giống động vật, phát ra những thanh của động vật như gầm rú của sói chẳng hạn.
Ngoài việc ảo tưởng hóa sói, người mắc hội chứng tâm lý kỳ lạ này còn có thể ảo tưởng bản thân trở thành một số con vật khác như ếch, chó, cáo thậm chí là chim muốn bay trên bầu trời. Do đó, mặc dù ảo tưởng hóa sói là một bệnh lý không phổ biến nhưng nó lại tương đối nguy hiểm vì người bệnh có thể làm ra những hành vi tiêu cực như leo lên tòa nhà cao tầng để bay như chim, hầm rú như sói…
Được biết đến là một trong các hội chứng tâm lý đặc biệt với tên gọi khác là “hội chứng mạo danh”, những người mắc hội chứng Capgras đa phần đều xuất hiện ảo tưởng rằng những người quen thuộc xung quanh họ đã bị thay thế bởi kẻ mạo danh.
Chẳng hạn, họ có thể cho rằng người đang chăm sóc họ là kẻ mạo danh, họ lo lắng, sợ hãi người chăm sóc đó. Tuy nhiên, trên thực tế thì không có bất cứ kẻ mạo danh nào mà tất cả điều đó đều xuất phát từ những ảo tưởng sai lệch của người bệnh.
Hội chứng Capgras không những gây đau khổ cho người bệnh mà kể cả những người chăm sóc, người được gọi là kẻ mạo danh cũng vô cùng đau khổ, không biết phải làm sao để giải quyết vấn đề. Thậm chí, trong một số trường hợp thi người bệnh còn tin rằng con vật, đồ vật hay một ngôi nhà chính là kẻ mạo danh.
Hiện nay, các nhà khoa học đã nghiên cứu và cho rằng hội chứng tâm lý kỳ lạ này thường xuất hiện nhiều hơn ở phụ nữ, đặc biệt là phụ nữ mắc chứng Alzheimer, sa sút trí tuệ. Những người mắc tâm thần phân liệt, ảo giác hoang tưởng cũng có quy cơ mắc Capgras.
Hội chứng tâm lý Kluver- Bucy là một trong các hội chứng tâm lý đặc biệt điển hình cho chứng rối loạn tăng ham muốn. Chứng bệnh này thường xuất hiện rất nhiều triệu chứng bệnh khác nhau, tuy nhiên điển hình nhất vẫn là phản ứng ham muốn tình dục một cách quá mức.
Hiện nay, các chuyên gia đã chứng minh rằng Kluver- Bucy được hình thành bởi rối loạn thể hạnh nhân ở não, đây là khu vực điều hành những cảm xúc cơ bản. Người bệnh sẽ thể hiện hành vi tình dục vượt quá mức bình thường, không cảm thấy lo sợ hay giận giữ.
Hành động thủ dâm sẽ tăng lên nhanh chóng khiến những vật không có khả năng kích dục cũng có thể trở thành vật kích dục. Điều tồi tệ nhất ở người mắc chứng Kluver- Bucy chính là hành vi tình dục bừa bãi, nhu cầu tình dục cao đến mức điên rồ, quan hệ tình dục với động vật để thỏa mãn ham muốn….
Đây là bệnh lý tâm lý cần phải điều trị để hạn chế và cải thiện tình trạng bệnh. Thông thường, các bác sĩ sẽ chỉ định bệnh nhân mắc Kluver- Bucy sử dụng thuốc an thần, thuốc ức chế nội tiết tố… để cải thiện dần các triệu chứng của bệnh.
Việc điều trị chứng rối loạn này cần rất nhiều thời gian và là sự kết hợp của điều các vấn đề sinh lý và tâm lý. Do đó, người bệnh cần có sự kiên trì để đối mặt với những khó khăn trước mắt, dần khắc phục tình trạng bệnh.
Nếu là một người bình thường, người ta sẽ có xu hướng mong muốn được bảo toàn tất cả các bộ phận trên cơ thể. Thế nhưng, đối với những bệnh nhân mắc chứng rối loạn cắt cụt chi (Apotemnophilia) hoặc rối loạn nhận dạng toàn vẹn cơ thể ( BIID) thì họ lại muốn loại bỏ một số bộ phận trên cơ thể vì họ cảm thấy “thừa thãi”.
Cụ thể, những người mắc hội chứng này thường có cảm giác bị “quá hoàn hảo” đến mức họ xuất hiện ám ảnh rằng một bộ phận nào đó trên cơ thể, chẳng hạn như cánh tay, ngón tay, ngón chân cần phải biến mất để họ có thể thoải mái.
Với suy nghĩ và hành vi cắt bỏ tứ chi của bản thân, Rối loạn cắt cụt chi (Apotemnophilia) được xem là một trong các hội chứng tâm lý đặc biệt cần có sự can thiệp của y học để hỗ trợ, giúp người bệnh vượt qua cảm giác muốn cắt bỏ tứ chi.
Cho đến hiện nay, đã có những trường hợp bệnh nhân cần cắt bỏ chân tay của mình để thoát khỏi cảm giác ám ảnh và có được cuộc sống tinh thần ổn định hơn mặc dù họ phải khuyết tật suốt phần đời còn lại.
Hội chứng Koro hay còn có cách gọi khác là hội chứng mất dương vật, đa phần người mắc hội chứng này là nam giới, đôi khi cũng có một số bệnh nhân nữ xuất hiện những ám ảnh mất di bộ phận sinh dục. Cụ thể, chứng Koro được điển hình bởi những lo lắng, ám ảnh liên quan đến bộ phận sinh dục.
Hội chứng tâm lý đặc biệt này thường được đánh là triệu chứng của rối loạn tâm thần, các cá nhân sẽ xuất hiện hoang tưởng rằng bộ phận sinh dục của họ bị co lại hoặc thậm chí là biến mất bên trong cơ thể, khi sự việc diễn ra lâu dài có thể khiến họ phải chết.
Những ám ảnh này có thể bắt đầu xuất hiện với suy nghĩ đơn giản về kích thước của dương vật nhưng dần dần ám ảnh sẽ tăng cao. Thậm chí có một số người bệnh phải đo kích thước của bộ phận sinh dục mỗi ngày để có cảm giác an toàn.
Hiện nay, hội chứng Koro thường được các bác sĩ điều trị bằng cách sử dụng các loại thuốc chống trầm cảm và liệu pháp tâm lý hành vi để cải thiện, giúp bệnh nhân hiểu được vấn đề và tự thoát khỏi nỗi ám ảnh.
Những người mắc hội chứng Pica thường thay đổi cảm giác thèm ăn của bản thân, họ có xu hướng ăn những thứ kì lạ, không có giá trị dinh dưỡng chẳng hạn như sơn khô, kim loại đinh sắt, xà phòng, gỗ hoặc thậm chí là thủy tinh.
Đã có những trường hợp vì mắc hội chứng pica mà dẫn đến hậu quả nghiêm trọng là nhiễm độc chì, dạ dày có vấn đề… Do đó, nếu bạn bắt đầu xuất hiện cảm giác muốn ăn những thứ kì lạ hoặc thấy người khác ăn những thứ kỳ lạ thì tốt nhất nên đến gặp bác sĩ ngay lập tức để được chẩn đoán và có phương pháp hỗ trợ điều trị kịp thời.
Mất nhận thức khuôn mặt hay còn có cách gọi khác là “mù mặt”. Đây là một trong các hội chứng tâm lý đặc biệt với đặc điểm nổi bật là người bệnh sẽ không thể nhận diện được gương mặt của chính mình cũng như gương mặt của mọi người.
Thông thường, sẽ không có phương pháp nào có thể chữa trị hoàn toàn được bệnh mù mặt. Thế nhưng người bệnh hoàn toàn có thể thích ứng và sử dụng một số phương pháp thay thế để nhận diện mọi người.
Hội chứng đầu nổ tung được biết đến là một chứng rối loạn giấc ngủ do được xác định bởi các cơn đau đầu, cảm giác đầu như muốn nổ tung xảy ra trong giai đoạn chuyển tiếp giữa ngủ và thức. Những âm thanh xảy ra trong lúc ngủ thường được bệnh nhân miêu tả giống như một vụ nổ lớn với âm thanh kinh khủng kéo theo đó là ánh sáng lóe lên.
Về cơ bản, hội chứng tâm lý này thường không gây ảnh hưởng đến sức khỏe thể chất của người bệnh nhưng lại có những tác động nghiêm trọng, khiến người bệnh ở trong cảm giác hoang mang, lo sợ khi nghĩ đến ám ảnh nổ tung đó. Điều này cũng là nguyên nhân quan trọng dẫn đến tình trạng mất ngủ ở người bệnh mắc EHS. Cho đến hiện nay, người ta xác định rằng hội chứng đầu nổ tung thường xuất hiện chủ yếu ở phụ nữ, đặc biệt là phụ nữ ở độ tuổi trung niên.
Trên đây là 11 hội chứng tâm lý đặc biệt ở con người đã được nhiều chuyên gia nghiên cứu và tìm hiểu. Mặc dù tỷ lệ xuất hiện bệnh của những căn bệnh này rất thấp, tuy nhiên nếu không may mắc phải thì người bệnh sẽ phải chịu những ám ảnh dẫn đến các hành vi kỳ lạ, ảnh hưởng đến bản thân và những người xung quanh.
Việc tìm hiểu về các chứng bệnh đặc biệt này sẽ giúp bạn hiểu hơn về một số căn bệnh kỳ lại xuất hiện trên thế giới, đồng thời có thể phát hiện kịp thời những thay đổi về hành vi của chính mình và những người xung quanh, từ đó có phương pháp điều trị kịp thời điều không may xuất hiện những rối loạn không điển hình đó.
Nguyệt hiện là Thạc Sĩ ngành tâm lý tại trường Khoa Học Xã Hội & Nhân Văn. Nguyệt đã thực hiện rất nhiều nghiên cứu cũng như tìm hiểu sâu về các bệnh tâm lý, tâm lý hành vi,...
